Džamel Šabaz je modni i dokumentarni fotograf. Legenda ulične fotografije Njujorka, grada koji mu je sve – početak, inspiracija, kraj. Ličan je i autentičan. Ljudskost je temelj njegovih inspirativnih radova.
Naslovna slika albuma benda The Roots Undun delo je Džamela Šabaza (Jamel Shabazz). Baš je živost njegovih fotografija najbolje dočarao Tariq Luqmaan Trotter “Black Though”, vokal spomenutog i legendarnog hip hop benda iz Filadelfije. “Podseća me na mene. To smo mi radili kao klinci. U slici vidim radost, i pored dihotomije, jer je intimno poimam. Za druge fotka možda predstavlja isključivo siromaštvo, jer sa siromaštvom mogu da se poistovete. Sa druge strane, taj znak Coca Cole u pozadini, ti obrisi kapitalizma. Ova slika dodiruje svaki komad Zemlje”.
Umetnik, zbog kojeg kao da je nastala krilatica “slika govori više od hiljadu reči”. Za crno belu tehniku ovaj šezdesetdvogodišnjak koristi film, dok ostatak prepušta digitalnoj formi. “Digitala omogućava da slike podelite momentalno sa ljudima koje slikate, i to stvara osećaj prisnosti”.
Njegova izložba 2008. “Street Art Street Life: From 1950s to Now” u Muzeju umetnosti u Bronksu, pobrala je sve simpatije onih koji se u fotografijama zaljubljuju u ljude i njihove spontane ekspresije i emocije. Biti kultni fotograf u gradu u kome svi nešto fotografišu pitanje je i vanserijskog talenta.
Za njega je svetlost “onaj koji poseduje znanje, svrhu, i pravac”, dok je je senka, odnosno tama, za njega “stanje nesvesnosti, jer senke simbolizuju nečiju muku da pronađu svrhu”.
Interesovanje za fotografiju započeo je u ranoj mladosti 60-ih, u Bruklinu. Njegov otac bio je mornarički fotograf čiji su radovi krasili zidove njihovog doma, od kojih su neke fotke bile iz magazina Life i National Geographic. Sa 15 godina od majke pozajmljuje aparat, koji odmah usmerava na svoje školske drugove.
Posvećenost fotografiji intenzivirana je odlaskom u vojsku. Za vreme trogodišnjeg perioda u Nemačkoj, Njujork se drastično promenio. Te promene su ga dočekale, i osetio je potrebu da ih ovekoveči u svom vizuelnom dnevniku.
Fotografijama je uspeo da otvori socijalne i političke teme, ujedno da stvori večni podsetnik koliko se Njujork promenio za poslednjih 40 godina. Ovo civlizacijsko čudo bilo je prilično krhko.
Osamdesetih godina Njujork se tek oporavljao. Ekonomija u padu, droga, fizički vidljiva degradacija grada. Dok su jedni videli ruševine i opasnost, Šabaz je u tome video priliku: da fotografijama prikaže kompleksnost ugroženosti afroameričke i latino populacije, koje su postajale perjanice uticajne urbane kulture.
Fokusiran na lični stil subjekata, uslikava mlade pod ozračjem hip hopa kulture, i postavlja ih u ravan sa obskurnim okruženjem. Prostitutka koja se oslanja na kola, srušeni ulaz hotela Holidej In u naselju Chinatown, osumnjičeni za krađu u naručju policije.
Šabaz je svoju kameru koristio da razbija stereotipe i negativnu percepciju urbanog života. Stereotipe nemogućnosti suživota u uslovima etničke i kulturne raznolikosti. Hidžabi, Hasidski Jevreji, Azijati, Etiopska pravoslavno-koptska crkva u Harlemu, samo su deo njegovog fotografskog opusa, koji ima širu društvenu poruku.
Knjigu “Sights in the City” (New York Street Photographs), nazvao je po pesmi svog omiljenog hip hop umetnika Kit Elama (Keith Elam), poznatijeg kao Guru, koji je preminuo 2010. godine.
Epohalno delo, koje je istražilo moć stila, mode, muzike, kulture, i njihov uticaj na jačanje urbanog života.
Za najzanimljiviju osobu koju je dokumentovao svojim aparatom izabrao je bebu Vanik, koja je sekundama bila udaljena od začeća, i to čudo života, nastalo je pre tridesetak godina.
Njegove slike donose život, nekima mir, nekima buru, nema fola. A šta on kaže za rat? – “Tragičan i nepotreban“. Sve je rekao.
Priredio Vitraž
Cover 📷: Jamel Shabazz
Pratite nas: https://www.facebook.com/vitraz.net/
Instagram: https://www.instagram.com/vitrazmagazin/
